Πολύ ενδιαφέρουσα (και αποκαλυπτική) αποδείχθηκε η χθεσινή (8 Ιουλίου) ημερίδα στη Δαλαμανάρα Αργολίδας για την τριστέτσα και τις άλλες επερχόμενες απειλές των εσπεριδοειδών. Στην ημερίδα αυτή παρουσιάσθηκαν, μεταξύ άλλων, τα αποτελέσματα ενός προγράμματος παρακολούθησης της τριστέτσας στα εσπεριδοειδή της χώρας μας, τα οποία δείχνουν ότι η καταστροφική αυτή ίωση, μετά το 2000 που έκανε την πρώτη εμφάνισή της στην Ελλάδα, εξαπλώνεται ιδιαίτερα απειλητικά.
Η ίωση έχει ήδη εξαπλωθεί στις γειτονικές μας χώρες (Κύπρος, Ιταλία, Ισπανία) που υποχρεώθηκαν να κάνουν αναδιάρθωση της καλλιέργειας σε νέα ανθεκτικά υποκείμενα. Και ενώ προσκεκλημένοι ομιλητές από Κύπρο και Ισπανία παρουσίασαν το αντίστοιχο σχέδιο δράσης που εφαρμόζουν στις χώρες τους για την τριστέτσα, από ελληνικής πλευράς φάνηκε ότι δεν υπάρχει ακόμα κανένα σχέδιο δράσης παρά τη σοβαρότητα του προβλήματος.
Επιπλέον, στις συζητήσεις, ασκήθηκε έντονη κριτική στο υπουργείο ότι επιδεικνύει πλήρη αδιαφορία σε κρίσιμα θέματα πολλαπλασιαστικού υλικού, γενικότερα της δενδροκομίας, καθυστερώντας να βάλει σε εφαρμογή ένα σύστημα παραγωγής πιστοποιημένου υγιούς μητρικού υλικού στη χώρα μας όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία και σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ήδη υπάρχουν.
Την ημερίδα διοργάνωσαν η Ελληνική Φυτοπαθολογική Εταιρεία και η Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας, το Σύλλογο Γεωπόνων Αργολίδας και άλλους τοπικούς φορείς.
Για την τριστέτσα παρουσιάσθηκαν τα αποτελέσματα ενός προγράμματος παρακολούθησης που εφαρμόζει το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ) σε συνεργασία με τις κατά τόπους υπηρεσίες. Όπως ανέφερε η κ. Χριστίνα Βαρβέρη, Διευθύντρια του Τμήματος Φυτοπαθολογίας του ΜΦΙ, εξετάσθηκαν 150.000 παραγωγικά δένδρα σε 27 Περιφερειακές Ενότητες και μολυσμένα δένδρα βρέθηκαν σε διάφορες περιοχές οδηγώντας στην εκρίζωση και καταστροφή συνολικά 6.000 παραγωγικών δένδρων. Αποτελέσματα από την Π.Ε. Αργολίδας, όπου πρωτοεμφανίσθηκε η ίωση το 2000, παρουσίασε ο κ. Δημήτρης Δήμου (Τμήμα Π.Ε. & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου, ΔΑΟΚ Αργολίδας) και δείχνουν ότι η ασθένεια εξαπλώνεται συνεχώς σε νέες περιοχές. Το ίδιο ισχύει και για την Κρήτη.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι μολυσμένα δενδρύλλια βρέθηκαν και σε φυτώρια παραγωγικών ή και καλλωπιστικών εσπεριδοειδών, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι δενδρύλλια έρχονται με διάφορους τρόπους από χώρες όπως Ιταλία, Ισπανία, Ισραήλ όπου η ασθένεια έχει πλήρως εγκατασταθεί και επομένως είναι μολυσμένα.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι μολυσμένα δενδρύλλια βρέθηκαν και σε φυτώρια παραγωγικών ή και καλλωπιστικών εσπεριδοειδών, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι δενδρύλλια έρχονται με διάφορους τρόπους από χώρες όπως Ιταλία, Ισπανία, Ισραήλ όπου η ασθένεια έχει πλήρως εγκατασταθεί και επομένως είναι μολυσμένα.
Στη συζήτηση που ακολούθησε τονίσθηκε από τον κ. Σ. Σαλή (πρόεδρο της Ένωσης Φυτωριούχων Ελλάδος) η αδυναμία που υπάρχει στη χώρα μας για την παραγωγή εγγυημένων δενδρυλλίων απαλλαγμένων από την ίωση, αφού δεν λειτουργεί ένα σύστημα παραγωγής πιστοποιημένου μητρικού υλικού (υποκειμένων και ποικιλιών) από το οποίο οι φυτωριούχοι να αντλούν το αρχικό τους υλικό. Η έλλειψη του υλικού αυτού, που θα μπορούσε να παράγεται σε κρατικά κτήματα και τοπικούς σταθμούς, αποτελεί ένα οξύ πρόβλημα για τα εσπεριδοειδή μας λόγω τριστέτσας αλλά αφορά και το σύνολο της δενδροκομίας και της αμπελουργίας μας, τόνισε ο κ. Σαλής. Το σύστημα αυτό προβλέπεται από τη νομοθεσία ενώ υπάρχουν διαθέσιμες και οι προδιαγραφές λειτουργίας των μονάδων παραγωγής για μια σειρά δένδρων. Παρ’ όλα αυτά, το υπουργείο καθυστερεί να προχωρήσει στην υλοποίηση του μέτρου επιδεικνύοντας απαράδεκτη αδιαφορία για ένα τόσο σοβαρό θέμα της πρωτογενούς παραγωγής, σημείωσαν άλλοι σύνεδροι με τις παρεμβάσεις τους.
Η οικονομική σημασία της εγχώριας παραγωγής πιστοποιημένου υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού για τη δενδροκομία και την αμπελουργία μας είναι τεράστια και γίνεται ακόμα μεγαλύτερη στην περίπτωση των εσπεριδοειδών λόγω της ιδιαίτερης απειλής της τριστέτσας. Δεδομένου ότι όλες οι άλλες χώρες έχουν την τριστέτσα παντού, το εισαγόμενο πολλαπλασιαστικό υλικό για τα εσπεριδοειδή πρέπει να αποκλεισθεί και αυτό δεν μπορεί να γίνει πριν διασφαλισθεί το εγχώριο πιστοποιημένο.
Η οικονομική σημασία της εγχώριας παραγωγής πιστοποιημένου υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού για τη δενδροκομία και την αμπελουργία μας είναι τεράστια και γίνεται ακόμα μεγαλύτερη στην περίπτωση των εσπεριδοειδών λόγω της ιδιαίτερης απειλής της τριστέτσας. Δεδομένου ότι όλες οι άλλες χώρες έχουν την τριστέτσα παντού, το εισαγόμενο πολλαπλασιαστικό υλικό για τα εσπεριδοειδή πρέπει να αποκλεισθεί και αυτό δεν μπορεί να γίνει πριν διασφαλισθεί το εγχώριο πιστοποιημένο.
Η αντιμετώπιση της τριστέτσας επίσης προϋποθέτει την αντικατάσταση του υποκειμένου της νερατζιάς (πολύ ευαίσθητη στην ίωση) με άλλα ανθεκτικά υποκείμενα. Και ενώ αυτό είναι αναμενόμενο ότι θα χρειασθεί σύντομα να γίνει, κανείς στην Ελλάδα σήμερα δεν ασχολείται συστηματικά με την αξιολόγηση της συμπεριφοράς των διαφόρων υποκειμένων στις συνθήκες της χώρας μας για να είμαστε έτοιμοι.
Έτσι, στη χώρα μας, ενώ γίνονται προσπάθειες παρακολούθησης της εξάπλωσης της ασθένειας, αυτές τελειώνουν με την εκρίζωση των μολυσμένων δένδρων και των διπλανών τους. Δεν υπάρχει μέριμνα για το αύριο, για τα νέα δένδρα που θα πρέπει σύντομα να φυτευθούν, τα οποία θα πρέπει να είναι και υγιή και ανθεκτικά. Αυτό ήταν και η μεγάλη αποκάλυψη μιας πολύ ενδιαφέρουσας ημερίδας που είμαστε τυχεροί που την παρακολουθήσαμε.
Να σημειώσουμε τέλος ότι στην ημερίδα υπήρχε και εκπρόσωπος του υπουργείου και το θέμα της ομιλίας του ήταν:Πρωτοβουλίες της ΕΕ για την αναμόρφωση της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας.
Έτσι, στη χώρα μας, ενώ γίνονται προσπάθειες παρακολούθησης της εξάπλωσης της ασθένειας, αυτές τελειώνουν με την εκρίζωση των μολυσμένων δένδρων και των διπλανών τους. Δεν υπάρχει μέριμνα για το αύριο, για τα νέα δένδρα που θα πρέπει σύντομα να φυτευθούν, τα οποία θα πρέπει να είναι και υγιή και ανθεκτικά. Αυτό ήταν και η μεγάλη αποκάλυψη μιας πολύ ενδιαφέρουσας ημερίδας που είμαστε τυχεροί που την παρακολουθήσαμε.
Να σημειώσουμε τέλος ότι στην ημερίδα υπήρχε και εκπρόσωπος του υπουργείου και το θέμα της ομιλίας του ήταν:Πρωτοβουλίες της ΕΕ για την αναμόρφωση της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας.
